प्रयोगाचे नाव :- बर्फ वितळवण्याचे वेग वेगवेगळ्या द्रव्यांमध्ये मोजणे

 ◆प्रयोगाचे नाव: बर्फ वितळवण्याचे वेग वेगवेगळ्या द्रव्यांमध्ये मोजणे

◆उद्दीष्ट: बर्फ वेगवेगळ्या द्रव्यांमध्ये (जसे की पाणी, तेल, मीठ घातलेले पाणी, इ.) किती वेगाने वितळतो हे मोजणे आणि निरीक्षण करणे.

◆साहित्य:

1. बर्फाचे तुकडे (एकसारख्या आकाराचे)

2. पाणी (नॉर्मल तापमानाचे)

3. तेल (भाजीपाकी तेल)

4. मीठ (सामान्य मीठ)

5. तीन पारदर्शक ग्लास किंवा बाउल

6. स्टॉपवॉच किंवा टाइमर

◆प्रयोग पद्धत:

1. ग्लास तयार करा:

   - तीन ग्लास घ्या. एका ग्लासमध्ये सामान्य पाणी घाला, दुसऱ्या ग्लासमध्ये तेल घाला, आणि तिसऱ्या ग्लासमध्ये पाण्यात एक चमचा मीठ मिसळा.

   

2. बर्फाचे तुकडे ठेवा:

   - प्रत्येक ग्लासमध्ये एकसारखा बर्फाचा तुकडा ठेवा.

   

3. टाइमर सुरू करा:

   - बर्फ वितळायला सुरुवात होताच स्टॉपवॉच सुरू करा.

4. निरीक्षण करा:

   - बर्फ वितळताना निरीक्षण करा की कोणत्या द्रव्यात बर्फ लवकर वितळतो.

   - प्रत्येक द्रव्यात बर्फ पूर्णपणे वितळायला किती वेळ लागतो हे नोंदवा.

5. नोट्स तयार करा:

   - पाण्यातील बर्फ, तेलातील बर्फ आणि मीठ घातलेल्या पाण्यातील बर्फ यातील वितळण्याचा वेळ स्वतंत्रपणे मोजा आणि त्याची तुलना करा.

◆अवलोकन:

तुम्हाला असे दिसेल की बर्फ सामान्य पाण्यात सर्वात लवकर वितळतो, तर तेलामध्ये बर्फ वितळायला जास्त वेळ लागतो. मीठ घातलेल्या पाण्यात बर्फ वितळण्याची गती वाढते.

◆विज्ञानामागची संकल्पना:

●सामान्य पाणी: पाण्याचे उष्णता शोषण करण्याचे गुणधर्म बर्फाच्या वितळण्यास मदत करतात, म्हणून बर्फ पाण्यात जलद वितळतो.

●तेल: तेलात उष्णता हस्तांतर करण्याची क्षमता कमी असल्यामुळे बर्फ हळूहळू वितळतो.

●मीठ घातलेले पाणी: मीठ पाण्याचे हिमांक (फ्रीझिंग पॉइंट) कमी करते, ज्यामुळे बर्फ पाण्यात जलद वितळतो.

◆निष्कर्ष:

प्रयोगातून असे दिसून येते की बर्फाचे वितळण्याचे वेग वेगवेगळ्या द्रव्यांच्या गुणधर्मांवर अवलंबून असते. पाणी, तेल, आणि मीठ घातलेले पाणी यामध्ये उष्णता हस्तांतर आणि द्रव्यांचे गुणधर्म कसे बदलतात हे विद्यार्थ्यांना शिकता येते.