तुम्ही वापरत असलेली पाण्याची बॉटल अथवा घरात वापरात असलेला पाण्याचा जार यामध्ये संडास पेक्षा जास्त जंतू तर नाही ना ?

    

      पाण्याच्या बॉटलमध्ये जंतू आणि बॅक्टेरियांची वाढ हळूहळू होऊन इतकं वाढतं की तुम्ही वापरत असलेली पाण्याची बॉटल अथवा घरात वापरात असलेला पाण्याचा जार मध्ये संडास पेक्षा जास्त जंतू असू शकते??

★ संशोधनाचे निष्कर्ष

कॅनेडियन फिटनेस आणि हेल्थ क्लब इंडस्ट्री असोसिएशनने केलेल्या संशोधनानुसार, पाण्याच्या बॉटलमध्ये 300,000 पेक्षा अधिक बॅक्टेरिया प्रति चौरस सेंटीमीटर आढळले आहेत. काही बॅक्टेरिया प्रकार तर संडासाच्या सीटपेक्षा जास्त असू शकतात .

★बॅक्टेरियांची विविधता आणि त्यांचे प्रभाव

संशोधनाचे निष्कर्ष

1. ई. कोली (E. Coli)

  यूएस सेंटर फॉर डिसीज कंट्रोल अँड प्रिव्हेंशन (CDC) ने केलेल्या संशोधनात असे आढळले आहे की दूषित पाणी पिल्याने ई. कोलीचा संसर्ग होऊ शकतो, ज्यामुळे अतिसार, पोटदुखी, आणि उलट्यांचा त्रास होऊ शकतो  .

2. साल्मोनेला (Salmonella)

   वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) ने केलेल्या अभ्यासानुसार, साल्मोनेला बॅक्टेरिया दूषित पाण्याद्वारे पसरतो आणि त्यामुळे जुलाब, पोटदुखी, आणि उलट्यांचा त्रास होऊ शकतो .

3. कॅम्पिलोबॅक्टर (Campylobacter)

   युनायटेड किंगडमच्या फूड स्टँडर्ड्स एजन्सीच्या (FSA) संशोधनानुसार, कॅम्पिलोबॅक्टर बॅक्टेरिया दूषित पाण्याद्वारे पसरतो आणि पोटदुखी, जुलाब, आणि ताप यांसारख्या लक्षणांचा कारणीभूत ठरतो .

4. लेजिओनेला (Legionella)

   हा बॅक्टेरिया पाण्यात वाढतो आणि लेजिओनेलोसिस (Legionellosis) नावाच्या आजाराचा कारण होऊ शकतो. यामुळे न्यूमोनियासारख्या लक्षणांचा त्रास होऊ शकतो .

◆बॉटलची स्वच्छता कशी राखावी?

★ संशोधनाचे निष्कर्ष

1. दैनिक स्वच्छता

   हावर्ड मेडिकल स्कूलच्या संशोधनानुसार, पाण्याची बॉटल रोज धुणे आवश्यक आहे. साबण आणि पाण्याने स्वच्छ केल्यास बॅक्टेरियांची वाढ थांबवता येते .

2. गर्म पाण्याचा वापर

   अमेरिकन सोसायटी फॉर मायक्रोबायोलॉजीच्या अभ्यासानुसार, गरम पाण्याने बॉटल धुतल्यास बॅक्टेरियांची संख्या कमी होते आणि स्वच्छता वाढते .

3. डिशवॉशर वापरणे

   यूएस नॅशनल सॅनिटेशन फाउंडेशनच्या संशोधनानुसार, बॉटल डिशवॉशरमध्ये धुतल्याने अधिक चांगली स्वच्छता राखता येते कारण डिशवॉशरमध्ये उच्च तापमान आणि सॅनिटायझर वापरला जातो .

4. सॅनिटायझरचा वापर

   अमेरिकन जर्नल ऑफ पब्लिक हेल्थच्या संशोधनानुसार, सॅनिटायझर वापरल्याने बॉटलमध्ये असणारे जंतू आणि बॅक्टेरिया नष्ट होतात .

◆पाण्याच्या बॉटलची स्वच्छता राखण्यासाठी टिप्स

★ संशोधनाचे निष्कर्ष

1. स्वच्छ पाण्याचा वापर

   न्यूयॉर्क सिटी हेल्थ डिपार्टमेंटच्या संशोधनानुसार, पाण्याची बॉटल नेहमी स्वच्छ पाण्याने भरावी. दूषित पाणी वापरल्याने बॅक्टेरियांची वाढ होऊ शकते .

2. बॉटलची बाह्य स्वच्छता

   जॉन्स हॉपकिन्स ब्लूमबर्ग स्कूल ऑफ पब्लिक हेल्थच्या अभ्यासानुसार, पाण्याची बॉटल बाहेरूनही स्वच्छ ठेवावी कारण बाहेरील जंतू बॉटलच्या आतल्या पाण्यात प्रवेश करू शकतात .

3. वापरानंतर लगेच स्वच्छ करणे

   अमेरिकन रेड क्रॉसच्या संशोधनानुसार, पाण्याची बॉटल वापरानंतर लगेच स्वच्छ केल्यास बॅक्टेरियांची वाढ थांबवता येते .

4. फ्रिजमध्ये ठेवणे

   कॅलिफोर्निया युनिव्हर्सिटीच्या संशोधनानुसार, पाण्याची बॉटल फ्रिजमध्ये ठेवल्यास बॅक्टेरियांची वाढ मंदावते आणि स्वच्छता राखली जाते .

★आरोग्यावरील परिणाम

◆संशोधनाचे निष्कर्ष

1. अतिसार

   बॅक्टेरिया आणि जंतूंच्या संसर्गामुळे अतिसार होऊ शकतो. अतिसारामुळे शरीरात पाणी आणि लवण कमी होतात, ज्यामुळे कमजोरी आणि थकवा येतो .

2. उलट्या

   दूषित पाणी पिण्यामुळे उलट्यांचा त्रास होऊ शकतो. उलट्यांमुळे शरीरात पाणी कमी होऊ शकते, ज्यामुळे कमजोरी येते .

3. पोटदुखी

   जंतूंच्या संसर्गामुळे पोटदुखी होऊ शकते. पोटदुखीमुळे खाण्यापिण्यात अडचण येते आणि आरोग्य खराब होऊ शकते .

4. इन्फेक्शन

   दूषित पाणी पिण्यामुळे शरीरात इन्फेक्शन होऊ शकते. इन्फेक्शनमुळे ताप, डोकेदुखी, आणि कमजोरी येऊ शकते .

★ निष्कर्ष★

विविध संशोधनांनी दर्शवले आहे की पाण्याच्या बॉटलची नियमित स्वच्छता ठेवणे अत्यावश्यक आहे. नियमित स्वच्छता न केल्यास त्यात जंतू आणि बॅक्टेरियांची संख्या वाढून विविध आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. त्यामुळे पाण्याची बॉटल रोज स्वच्छ करणे, गरम पाण्याने धुणे, डिशवॉशर वापरणे आणि सॅनिटायझरने स्वच्छ करणे हे आवश्यक आहे. यामुळे आरोग्य सुरक्षीत राहील आणि पाणी पिणे सुरक्षित ठरेल.

■संदर्भ ■

1. Canadian Fitness and Health Club Industry Association (CFHCIA)

2. US Centers for Disease Control and Prevention (CDC)

3. World Health Organization (WHO)

4. Food Standards Agency (FSA)

5. Harvard Medical School

6. American Society for Microbiology (ASM)

7. US National Sanitation Foundation (NSF)

8. American Journal of Public Health (AJPH)

9. New York City Health Department

10. Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health

11. American Red Cross

12. University of California