गुरू पौर्णिमा साजरी करण्यामागचे कारणे व सविस्तर माहिती

        गुरू पौर्णिमा साजरी करण्यामागे अनेक ऐतिहासिक, धार्मिक आणि सांस्कृतिक कारणे आहेत. खालीलप्रमाणे अधिक सविस्तर माहिती दिली आहे:

■ ऐतिहासिक कारणे

1. व्यास पौर्णिमा

    - वेद व्यासांची जन्मतिथी आषाढ पौर्णिमा असल्यामुळे हा दिवस व्यास पूर्णिमा म्हणून साजरा केला जातो. 

    - वेद व्यासांनी वेदांचे विभाजन करून चार वेदांची स्थापना केली: ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद, आणि अथर्ववेद.

    - त्यांनी महाभारत, पुराणे, आणि ब्रह्मसूत्रे या ग्रंथांची रचना केली.

■धार्मिक कारणे

1. संत व महापुरुष

    - अनेक संत आणि महापुरुषांनी गुरू पौर्णिमेला गुरूंचे महत्व सांगितले आहे. 

    - शिष्यांना गुरूंच्या चरणी नतमस्तक होऊन आशीर्वाद मिळवण्याचे महत्त्व पटवून दिले आहे.

2. सामुदायिक साधना

    - या दिवशी साधक आणि भक्त एकत्र येऊन सामुदायिक साधना, भजन, कीर्तन, आणि प्रवचने करतात.

    - अनेक आश्रमांमध्ये गुरूंच्या उपदेशाचे विशेष कार्यक्रम आयोजित केले जातात.

■सांस्कृतिक कारणे

1. गुरू-शिष्य परंपरा

    - भारतीय संस्कृतीत गुरूला पालकापेक्षा जास्त महत्व दिले जाते. 

    - गुरू शिष्याला केवळ ज्ञान देत नाही तर जीवनाची दिशा देखील दाखवतो.

2. कृतीयता व्यक्त करणे

    - शिष्य या दिवशी आपल्या गुरूंचे आभार मानतात आणि त्यांची कृपा मिळवण्यासाठी विविध धार्मिक विधी करतात.

■ कसे साजरे करतात?

1. पूजा आणि विधी

    - शिष्य गुरूंच्या पादुकांची पूजा करतात, त्यांच्या चरणांवर फुलं वाहतात, आणि मंत्रोच्चार करतात.

    - काही जण गुरूंचे शास्त्रपाठ करतात किंवा भजन-कीर्तनाद्वारे गुरूंची स्तुती करतात.

2. दान आणि सेवा

    - अनेक जण या दिवशी गरिबांना अन्नदान, वस्त्रदान आणि इतर प्रकारच्या दानाचे आयोजन करतात.

    - गुरूंच्या शिक्षण आणि उपदेशाच्या आधारावर सामाजिक सेवा कार्ये करतात.

3. सत्संग आणि प्रवचन

    - गुरू पौर्णिमेला अनेक धार्मिक स्थळांवर आणि आश्रमांमध्ये सत्संग आणि प्रवचनांचे आयोजन केले जाते.

    - या कार्यक्रमांमध्ये गुरूंचे महत्व आणि त्यांच्या उपदेशांचे आचरण यावर विचार मांडले जातात.

■आध्यात्मिक महत्व

1. आध्यात्मिक साधना

    - साधक या दिवशी विशेष ध्यान, जप, आणि तपश्चर्या करतात.

    - गुरूंच्या मार्गदर्शनाखाली आत्मानुभूती प्राप्त करण्यासाठी साधना करतात.

आशा अनेक कारणांनी गुरू पौर्णिमा हा दिवस गुरूंच्या प्रति कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी, आध्यात्मिक साधनेची गती वाढवण्यासाठी आणि गुरू-शिष्य परंपरेचे स्मरण करण्यासाठी साजरा केला जातो.

संकलन ✍️श्री सुनिल राठोड, मुरुम